بررسی مضامین رئالیستی متأثر از نگرش اسلامی در نمایشنامه «حبل الغسیل» علی احمد باکثیر

Authors

  • مریم قمری کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
Abstract:

واقع‌گرایی (رئالیسم) تحلیل اجتماعی و بررسی تجسم زندگی انسان در جامعه، روابط میان فرد و جامعه و ساختمان خود جامعه است. رئالیسم بمثابه یک مکتب ادبی در آثار قرن بیستم به‌ویژه داستان و نمایشنامه پدیدار­ گشت. در این میان، نمایشنامه به‌عنوان یک اثر هنری قابل ‌اجرا، در ترسیم واقعیت‌های جامعه نقش مهمی ایفا می‌کرد. «علی احمد باکثیر» (1969-1910) نویسندة واقع­گرای مسلمان و متعهد عرب در قرن بیستم است که اسلام­گرایی ادبی وی در آثارش کاملاً هویدا می­باشد. نمایشنامة «حبل­الغسیل» از آثار رئالیستی وی به­شمار می­آید که نگرش اسلامی نویسنده در آن مشهود­ است و وقایع مصر را در زمان حکومت سوسیالیست‌ها به تصویر می‌کشد. پژوهش حاضر می­کوشد با روش توصیفی- تحلیلی و استخراج نمونه­هایی از مضامین رئالیستی از گفتگوهای نمایشنامة «حبل­الغسیل»، چگونگی ظهور مضامین فوق را در این نمایشنامه بررسی­نماید و از این طریق به دیدگاه نویسنده در تبیین اوضاع جامعه مصر پی­ببرد. یافته­های پژوهش نشان­ می­دهد که نگرش اسلامی نویسنده در گفتگوهای نمایشی، غالباً به­صورت انتقاد از جامعة سوسیالیستی و طرفداران آن نمود­ یافته­است. از سوی دیگر، «باکثیر» در به­تصویر­ کشیدن مضامین رئالیستی در اغلب موارد، اصل اعتدال را در کلام خود رعایت­کرده؛ امّا در گفتگوهایی که برای تبیین چهرة «عبدالکریم قاسم» و قیام شعوبیه به­کارگرفته، تا حدی افراط و تندروی نموده­است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی مضامین سیاسی و اجتماعی نمایشنامه «الدودة و الثعبان» اثر علی احمد باکثیر

«علی احمد باکثیر» (1910؟-1969م) ادیب و نمایشنامه­نویس یمنی ازجمله ادبایی است که در آثار منثور و منظوم خویش به مسائل و مشکلات جامعه‌اش ‌پرداخته است. در نمایشنامه منثور «الدودة و الثعبان» که روایتگر رمزگونه حمله ناپلئون به مصر و نقش استعمار فرانسه در آن است، مضامین سیاسی و اجتماعی مختلفی دیده می‌شود. باکثیر با انتخاب عنوان «کرم و اژدها (الدودة و الثعبان)» به‌صورت نمادین به موضوع استعمار اشاره‌کرد...

full text

بررسی و تحلیل نمایشنامه «مأساه اودیب» علی احمد باکثیر

نمایشنامه نویسی از دیرباز، یکی از جنبه های مهم ادبیات بوده است که در دوره ی معاصر نیز جایگاه والای خود را در کنار شعر و داستان حفظ کرده است. نمایشنامه نویسی در گذر زمان تحت تأثیر مکاتب گوناگون ادبی قرار گرفته است و ادیبان برای بیان احساسات و عواطف درونی و بررسی مشکلات جامعه و بشریت، از آن استفاده کرده اند. یکی از این مکتب ها، مکتب سمبولیسم (نمادگرایی) است. نمایشنامه نویسان نمادگرا، همواره علاقه...

15 صفحه اول

سیمای اجتماعی زن در رمانهای اسلامی علی احمد باکثیر

ادبیات در دو شاخه نظم و نثر از دیرباز روایت¬گر وقایع و حوادث جامعه به ویژه تصویرگر سیمای زن در فراز و نشیب های زندگی شخصی و اجتماعی بوده است. زنانی که سراسر زندگی شان توأم با فراز و فرودهای گسترده¬ای است؛ گویا اوضاع نابسامان جامعه زندگی آنان را دچار بحرانی سخت می¬گرداند؛ امّا همچنان با حفظ نجابت و ملیّت خویش در صدد یادگیری اصول دینی و آموزش نظامیاند. آنان در این راه به مقابله با شی وارگی و استثما...

15 صفحه اول

بررسی تطبیقی نقد جامعه شناختی زن در رمان علی احمد باکثیر و احمد محمود (سیره شجاع و زمین سوخته)

چکیده نقش­ و حضور زنان در جامعۀ بشری از ابتدای تاریخ تا کنون، امری ملموس و غیر قابل انکار بوده و آنان در جوامع مختلف، پا به پای مردان در کنار نقش برجستۀ زن در تربیت نسل­های آینده در عرصه­های اجتماعی نیز حضوری فعّال و پویا داشته­اند. در این مجال، برآنیم که با بررسی تطبیقی دو رمان معاصر یعنی سیره شجاع اثر علی احمد باکثیر نویسندۀ معاصر و بزرگ یمنی و زمین سوخته اثر احمد محمود، نویسندۀ معاصر و مشهور ...

full text

تعهد دینی و اجتماعی در آثار علی احمد باکثیر

علی احمد باکثیر، ادیب و شاعر توانای یمنی ( 1969)، در سورابایای اندونزی، چشم به جهان گشوده است. بیشتر نوشته های ادبی خود را در مصر، انجام داده است. وی از پرچمداران شعر نو به شمار می رود، اما شهرت او در زمینه ی رمان و نمایشنامه می باشد. درخشش وی در زمینه ی نمایشنامه و رمان و گوناگونی آثارش در بیشتر زمینه های ادبی، و نیز پایبندی مستمر به اندیشه و جهان بینی اسلامی و عربی او را در میان ادیبان معاصر ...

نقد تطبیقی "أحلام شهرزاد" اثر طه حسین و نمایشنامۀ "سرّ شهرزاد" اثر علی احمد باکثیر

میراث فرهنگی گذشته نقطۀ عطف بسیاری از داستان­های معاصر عربی به شمار می­رود که ادبا تحت تأثیر شرایط حاکم بر جامعه در آثار خویش بهره­ می­­گیرند تا از رهگذر آن، ضمن ایجاد ارتباط میان گذشته و حال به بیان غیرمستقیم اوضاع جامعۀ خویش بپردازند. یکی از شیوه­های بیان میراث فرهنگی گذشته بهره­گیری از تکنیک اشتراک عینی است. جستار پیش ­روی با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی رمان أحلام شهرزاد اثر طه ح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 18

pages  103- 131

publication date 2020-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023